فلنج

فلنج چیست؟

فلنج ها (flange) یکی از اتصال دهنده های لوله ها ، شیرآلات و دستگاه ها به یکدیگر می باشد. فلنج ها در مکان هایی که در آن لوله ها ،ابزار دقیق، شیرها و دیگر تجهیزات که برای تعمیر و نگهداری مونتاژ شده اند مورد استفاده قرار میگیرند . اتصال فلنج دار تشکیل شده از سه قسمت مجزا می باشد : 1-فلنج ها 2- گسکت ها 3- پیچ ها فلنج ها بصورت قطعه دیسکی شکل می باشند که همیشه بصورت جفت به کمک پیچ و مهره دو قطعه را به یکدیگر متصل می سازد و به آسانی باز و بسته می شوند و برای فشارهای کم و زیاد مناسب می باشد. آب بندی بین دو فلنج توسط لای (Gasket) که در بین آنها قرار داده می شود انجام می گیرد. جنس فلنج ها از فولاد و آلیاژهای آن و یا از چدن و استیل و ….. سایر مواد ساخته می شود.

انواع فلنج:

فلنج (flange) از لحاظ كاربرد به دسته های مختلف سطح ساده، سطح برجسته، حلقه مشترك، نرو ماده، صفحه شیاردار و…. تقسیم می شود كه به توضیح در مورد كاربرد، ساختار ، مقدار مقاومت آن ها ، اشكال مختلف و نوع كاربری تك تك هركدام از آن ها پرداخته می شود

1. فلنج با سطح ساده (FLAT FACE) (FF)

در این فلنج ها هنگامی كه اتصال انجام می شود سطح دو فلنج مورد استفاده باید صاف باشد كاربرد اصلی آن زمانی است كه برای سیستم از دو فلنج استفاده می كنیم ویا اتصالات آبی كه به وسیله ریخته گری ساخته شده اند است.

معمولا فلنجهای چدنی و یا فولادی كه در فشارهای كم كاربرد دارند از این نوع ساخته می شوند. طبق استاندارد های فلنج (ASMEb31.1 ) وقتی فلنج سطح ساده درست شده به وسیله قالب های آهنی به فلنج های فولاد كربنی متصل شود باید فلنج های سطح بر جسته حذف شوند

2. فلنج حلقه مشرک ( RTJ) (Ring-Type joint)

این نوع فلنج با یك واشر صاف كه قبلا از آزبست ساخته شده مهر و موم شده اما در حال حاضر با مواد سازگار با محیط زیست ساخته می شود وبرای نصب و راه اندازی بین دو فلنج سطح برجسته طراحی شده است.در این نوع فلنجها سطح فلنج كه درمقابل فلنج دیگر قرارگرفته و بر روی آن لایی قرار گرفته می شود نسبت به سطح كلی فلنج برجسته تر ساخته می شود

3. فلنج نر وماده (Male & Female) (M&F)

این فلنج حتما باید به صورت جفتی ساخته شود سطح یكی از فلنج ها دارای برآمدگی وسطح دیگر دارای تو رفتگی می باشد كه بنا به موقعیت استفاده شده سطح تو رفتگی و برآمدگی با نسبت های خاصی طراحی می شود كه معمولا سطح ماده دارای ۳/۱۶-inch عمق تو رفتگی و سطح ماده دارای ۱/۴-inch برآمدگی می باشد استفاده از فلنج های نر وماده را می توان در پوسته مبدل حرارتی به كانال و پوشش فلنجی مشاهده كرد.

4. فلنج با صفحه دارای زبانه و شیاردار(T&G) (Tongue & Groove facing)

این نوع فلنج ها نیز مانند فلنج های سطح صاف و نر وماده به صورت جفت وجود دارد. فقط تفاوت آن در این است كه لایی (gasket) را روی خود قطر داخلی می گذارند و این كار را نیز روی قطر خارجی انجام داد چون زبانه و شیار قطر داخلی ندارد وادامه دار نمی باشداین دلیل اصلی جلوگیری از خوردگی ، سلیش و فرسودگی است. این ساختار، سطح كمی از لایی ایجاد می كند و باعث می شود كه به پیچ و دیگر اعضا بار كمتری وارد شود و بازدهی بیشتری داشته باشد.

5. فلنج كور (Blind flange)

یك صفحه گرد كاملا بسته كه در انتهای مسیرهای لوله كشی و مسیرهای دارای فشار به كار می رود.این نوع فلنج و به همراه پیچ های آن فشار بیشتری نسبت به فلنج های دیگر تحمل می كند كه بیشترین فشار به وسط فلنج وارد می شود. ولی زمانی كه حرارت معیار مهمی برای ما باشد به جای فلنج كور از فلنج گلودار و جوشی استفاده می كنند.

6. فلنج گردن دار جوشی (weld neck flange)

این نوع فلنج با داشتن گردن مخروطی كه نهایتا در انتهای مسیرفلنج، شعاع آن با قطر لوله برابر می شود، مشخص است كه در انتها به لوله جوش و متصل می گردد كه این شكل ظاهری دلیل اصلی افزایش تحمل فلنج می باشد. كاربرد این فلنج در فشارهای بالا و دماهای زیر صفر است كه علاوه بر این كاربرد برای زمانی كه بارهای ارتعاشی و نوسانی دارد نیز مناسب است. برای استعلام قیمت فلنج گردن دار جوشی اینجا را کلیک کنید

7. فلنج روكار (slip on flange)

از این فلنج برای تمام فشار ها میتوان استفاده كرد و لازمه استفاده در فشارهای ۱۵۰ و ۳۰۰ است و جوش داخلی آن نسبت به دیگر فلنج ها از جمله گردندار بیشتر است. كاربرد این فلنج در سیستم های معمولی است چون نصب آن ساده است ولی مقاومت آن هم در فشار داخلی و هم در برابر خستگی كمتر از فلنج گردن دار است

8. فلنج لبه دار (lap joint flange)

این فلنج قابلیت این را دارد كه بر روی محور خود چرخش داشته باشد از این رو تنظیم پیچ های آن ساده می باشد. فلنج لبه دار با سیال در تماس نمی باشد.یكی از كاربرد های آن در مواردی است كه سیستم زیاد در معرض زنگ زدگی و خوردگی می باشد كه استفاده از این فلنج از نظر اقتصادی نیز به صرفه است. ولی مقاومت آن در برابر خستگی بسیار كمتر از فلنج گردن دار است.

9. فلنج با جوش محفظه ای (socket weld flange)

این فلنج دارای محفظه ای است كه محل قرار گیری لوله می باشد. این نوع فلنج ها هم از داخل جوشكاری می شوند هم از بیرون فلنج . كه اگر جوشكاری از داخل انجام شود هم مقاومت استاتیكی و هم مقاومت آن در برابر خستگی افزایش می یابد.كاربرد این فلنج ها در سیستم های لوله كشی كه دارای فشار كاری بالا و قطر لوله كشی كم است می باشد.

10. فلنج رزوه ای (screw flange)

همانطور كه از نام این فلنج مشاهده می شود درون این فلنج ها رزوه كار شده است كه قابلیت اینكه لوله درون آن پیچ شود را دارد. كه از مزایا این فلنج ها عدم احتیاج آن ها به جوشكاری است. البته صورت لزوم و برای جلوگیری از نشست از داخل رزوه ها می توان پس از پیچ كردن لوله به فلنج انها را به هم جوش داد. كاربرد این فلنج ها در فشار های بالا است.

11. اریفیس فلنج ( orifice flange)

این فلنج نوعی از فلنج گردن دار است. كاربرد اصلی این فلنج ها برای مسدود كردن جریان و كاهش فشار است از سوراخ هایی كه در فلنج موجود است برای اندازه گیری جریان سیال مایع یا گاز استفاده می شود

مشخصات فلنج ها:

مطابق استاندارد، مشخصات فلنج که شامل موارد ذیل می باشد باید بر روی فلنج حک گردد:

  • نام تجاری تولید کننده فلنج
  • سایز اسمی لوله (قطر خارجی لوله که فلنج به آن جوش داده می شود)
  • مقدار فشار قابل تحمل (کلاس فلنج)
  • شکل سطح فلنج (مهم ترین قسمت تشکیل دهنده یک فلنج می باشد)
  • سوراخ ها (گاهی بعنوان ضخامت دیواره نیز بیان می شود)
  • مواد تشکیل دهنده فلنج (مطابق استاندارد ASTM این عدد بیانگر مشخصات مواد خام مورد استفاده برای تهیه فلنج می باشد)
  • شماره یا کد مربوط به عملیات حرارتی صورت گرفته بر روی فلنج